ارگ کریم خان شیراز یکی از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی شیراز است . شیراز با داشتن آثار تاریخی و اماکن گردشگری جزو شهرهای توریستی ایران به شمار می رود . سالانه گردشگران خارجی و داخلی به شیراز سفر می کنند و از جاهای دیدنی شیراز این شهر مانند ارگ کریم خان زند بازدید می کنند . در ادامه با ارگ کریم خان زند بیشتر آشنا شوید:
معرفی ارگ کریم خان زند
ارگ کریم خان زند که در مرکز شهر شیراز قرار دارد ، یکی از آثار باشکوه دوره زندیه است که توسط کریم خان زند معروف به وکیل الرعایا در سال 1180 هجری قمری ساخته شده است . این ارگ محل زندگی و حکومت کریم خان زند بود و به همین علت به ارگ کریم خان زند معروف است.
ارگ کریم خان زند در دوره قاجار
پس از پیروزی آقا محمد خان قاجار بر ایران ، بسیاری از بناهای باقی مانده از دوره زندیه به دستور آقا محمد خان قاجار به دلیل خصومت و دشمنی تخریب شد . اما خوشبختانه این ارگ جان سالم به در برد و در دوره قاجاریه به عنوان مکانی برای حکمرانی حاکمان شیراز مورد استفاده قرار گرفت.
ارگ کریم خان زند در دوره پهلوی
پس از پیروزی حکومت پهلوی ، ارگ شکلی تازه به خود گرفت که این تغییرات در ارگ ، باعث خرابی های بسیار زیادی در ارگ شد . در سال 1310 با ساخت شهربانی در شهر شیراز ، این ارگ به عنوان زندان برای نگه داری زندانی ها انتخاب شد . به دلیل اسکان زندانی ها در ارگ ، تالار ها را به دو طبقه تغییر دادند که در هر کدام چهار یا شش سلول وجود داشت .
همچنین برای گرم نگه داشتن زندان ، نقاشی های دوران قاجار را با گچ پوشاندند و با روشن کردن آتش ، دیواره هایی پوشانده شده از دود را ایجاد کردند .
اکنون ارگ کریم خان زند به عنوان موزه ، تحت نظارت وزارت میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و مرمت شده است . این مکان در سال 1351 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
معماری ارگ کریم خان زند
ارگ کریم خان زند مستطیل شکل بوده و از دو بخش نظامی و مسکونی تشکیل شده است . به طور تقریبی این ارگ دارای 13 هزار متر مربع مساحت و 4 هزار متر مربع زیر بنا است . به دلیل مصالح ساختمانی عالی و مرغوبی که معماران در ساخت قلعه به کار بردند ، باعث شده این بنا تاریخی بعد از تخریب‌ها و عملیات های بسیار زیاد هنوز هم استوار باقی بماند .این ارگ به عنوان بزرگ ترین بنای تاریخی شهر شیراز شناخته می شود .
بخش های مختلف ارگ کریم خان زند
ارگ کریم خان زند از بخش های مختلفی مانند بخش مسکونی ، بخش نظامی ، شاه نشین ، حمام ارگ ، اتاق ها ، حیاط خلوط ارگ و… تشکیل شده است . در این قسمت با شش بخش آشنا شوید :
بخش مسکونی
این بخش از سه ضلع شمال ، جنوب و غرب ارگ تشکیل شده است . هر ضلع دارای یک ایوان با دو ستون سنگی و شش اتاق مسکونی در دو طرف آن است . در مرکز حیاط ، یک حوض آب با چهار باغچه در گوشه‌های آن قرار دارد . در بخش شمالی ، یک تالار بزرگ به نام شاه نشین وجود دارد که محل پذیرایی مهمانان و برگزاری مجالس رسمی بوده است .
بخش نظامی
این بخش در ضلع شرقی ارگ قرار دارد و شامل حمام خصوصی ، کارگاه‌های صنعتی ، انبارها و سلاح خانه است . در گوشه های هر چهار ضلع ، چهار برج با ارتفاع 14 متر وجود دارد که به عنوان نقطه نظارت و دفاع استفاده می شدند .
شاه نشین ارگ
شاه نشین ها اتاق های بزرگ با سقف های بلند هستند که به عنوان اتاق سه دری و پنج دری شناخته می شدند . این اتاق ها در اضلاع شمالی ، غربی و جنوبی ارگ قرار دارند . شاه نشین شمالی که برای زمستان طراحی شده ، دارای دو ستون سنگی به نام گندمک با تزئینات گل شاه عباسی است . در ضلع غربی ارگ ، شاه نشین اصلی تابستانی واقع شده است که روبروی حوض بزرگ صحن حیاط قرار دارد .
حمام ارگ
حمام ارگ یکی از اولین حمام های ایرانی است که به صورت اختصاصی برای خانواده سلطنتی طراحی شده است . حمام ارگ جزو اولین حمام های خصوصی ایرانی است که در قسمت رختکن آن یک حوض نسبتا بزرگ و مکان هایی برای استراحت وجود دارد . این حمام از تغییر در دوره های مختلف تاریخی در امان مانده و ظاهر خود را به خوبی حفظ کرده است . این حمام در بخش جنوب غربی ارگ قرار دارد .
سامانه آبرسانی ارگ
سامانه آبرسانی ارگ شامل سیستم تصفیه آب بود که توسط حیاط خلوت بخش جنوب شرقی به حمام راه پیدا می کرد . به منظور جلوگیری از راکد بودن آب حوض ها ، درون هر حوض فواره هایی طراحی شده بود . برای تامین آب حوض های ارگ از قنات رکن آباد استفاده می کردند .
اتاق های ارگ
اتاق های ارگ به عنوان بخش های مسکونی طراحی شده اند و در اضلاع شمالی ، غربی و جنوبی ارگ قرار دارند . هر بخش دارای یک ایوان بزرگ با دو ستون سنگی و شش اتاق در دو طرف آن است . این اتاق ها به یکدیگر متصل بوده و ورودی آنها روبروی یکدیگر قرار دارد . میان این اتاق ها راهرو هایی طراحی شده است که اتاق های کوچکتر در بالای این راهروها قرار دارند .
دیوار ارگ
برای تامین امنیت ارگ ، دیواری بلند و ساده با ارتفاع 12 متر و بدون هیچ گونه تزئینات ساخته شد . این دیوار دارای ضخامت 3 متر است و چهار برج با ارتفاع 14 متر در چهار گوشه آن قرار دارند . این برج ها سه طبقه هستند و شامل اسلحه خانه ، دید بانی و محل استراحت سربازان می شوند .
حیاط خلوت ارگ
ارگ در جهت شمالی خود دارای یک حیاط خلوت می باشد که چند اتاق مجزا از دیگر اتاق های قسمت مسکونی ، در این حیاط خلوت وجود دارند . در چهار گوشه ارگ ، در کنار برج ها ، چهار حیاط خلوت با حوضی در مرکز آن قرار گرفته است که کاربردهایی از قبیل ایجاد سرویس دهی و آشپزخانه داشته اند .
مجسمه های ارگ کریم خان زند
در قسمت های مختلف ارگ کریم خان زند مجسمه هایی به منظور نمایش نحوه زندگی و تعامل افراد زندیه قرار داده شده است . این مجسمه ها در قسمت های مختلف ارگ مانند حمام ، اتاق ها و… قرار دارند . این مجسمه ها از نظر هنری و ظرافت در ساخت ارزش بسیاری دارند . وجود آنها به درک بهتر تماشاگران از تاریخ و فرهنگ دوره زندیه کمک زیادی می کند .
تزئینات ارگ کریم خان زند
ورودی ارگ کریم خان زند ، با کاشی های هفت رنگ که صحنه نبرد رستم و دیو را به تصویر می کشد ، تزیین شده است . از جمله مصالحی که در ساخت ارگ به کار رفته ، سنگ مرمر و سنگ آهک است . نقاشی های مینیاتوری ، ارسی های رنگارنگ ، منبت کاری و در و پنجره های چوبی ، محیطی دلنشین را به وجود آورده است . آب نماها و ستون های سنگی دارای نقوش و مهر سنگ تراش می باشند . فضای داخلی ارگ ، بر خلاف نمای بیرونی که حالتی نظامی دارد ، بسیار پر نقش و نگار است . داخل اتاق‌ها با نقوش اسلیمی ، ترنج ، گل و مرغ تزئین شده است .
چرا ارگ کریم خان زند کج است ؟
دلیل کج بودن برج ضلع جنوب شرقی ارگ کریم خان زند به دلیل قنات و حمامی است که در زیر آن قرار گرفته اند . این موضوع باعث شده است که زمین در آن نقطه نشست کند و برج از محور عمودی خود منحرف شود و کج شود . برخی ها هم معتقدند که این برج از قصد کج ساخته شده است . این برج در 20 سال پیش مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است .
ارگ کریم خان زند کجاست ؟
ارگ کریم خان زند یکی از جاهای تاریخی و دیدنی معروف شهر شیراز است .این ارگ در مرکز شهر شیراز و در نبش میدان شهرداری شیراز قرار دارد .
آدرس ارگ کریم خان زند: استان فارس ، شیراز ، ابتدای خیابان کریم خان زند ، نبش میدان شهرداری
نمایش ارگ کریم خان زند روی نقشه
بهترین فصل برای رفتن به ارگ کریم خان زند
بهترین فصل رفتن به ارگ ، فصل بهار ، تابستان و پاییز است . در فصل بهار درختان بهارنارنج تمام ارگ گریم خان زند را در بر می گیرند و در فصل تابستان و پاییز گل ها و برگ های رنگارنگ جای جای ارگ را می پوشانند .
رفتن به ارگ کریم خان زند در روز یا شب؟
در کل ارگ در شب و روز جلوه ای خاص دارد ، اما در شب ، به دلیل نور پردازی های فوق العاده ، همه را به سمت خود جذب می کند . همچنین این ارگ در روز به دلیل درختان سرسبز ، جلوه ای خاص به خود می گیرد .
هتل های اطراف ارگ کریم خان زند
در اطراف ارگ هتل هایی برای استراحت موجود است . در ادامه با هتل های اطراف ارگ آشنا شوید :
هتل های اطراف ارگ کریم خان زند : هتل زندیه شیراز ، هتل پارسه شیراز
جاهای دیدنی اطراف ارگ کریم خان زند
پس از بازدید از ارگ می توانید به دیگر جاهای تاریخی و دیدنی بروید . در ادامه با شش مکان دیدنی و تاریخی اطراف ارگ کریم خان زند آشنا شوید :
- موزه پارس شیراز
- حمام وکیل شیراز
- مسجد تاریخی وکیل شیراز
- خانه زینت الملک شیراز
- حافظیه شیراز
- بازار وکیل شیراز
قیمت بلیط ارگ کریم خان زند چقدر است؟
در بهار 1403، قیمت بلیط بازدید از ارگ کریم خان زند شیراز ، برای بازدید کنندگان ایرانی 30 هزار تومان درنظر گرفته شده است . البته قیمت بلیط گردشگران ایرانی با گردشگران خارجی فرق دارد . نکته جالب اینکه بازدید از این بنا برای افراد زیر 6 سال ، جانبازان بالای 25 درصد و افراد معلول جسمی و حرکتی به صورت رایگان محاسبه می شود .
ارگ کریم خان زند برای عاشقان عکاسی
ارگ کریم خان زند شیراز با معماری خاص و جلوه ای منحصر به فرد باعث می شود تا عکاسان را به سمت خود جذب کند و یکی از لوکیشن های خاص برای عکاسی در شیراز است . اگر علاقه مند به عکاسی در فضای سبز هستید ، در روز به ارگ بروید و اگر علاقه مند به شب و نورپردازی هستید ، در شب به ارگ زند سفر کنید .
فالوده شیرازی پشت ارگ
در سفر به ارگ کریم خان زند حتما برایتان سوال پیش می آید که کجا فالوده شیرازی بخوریم ؟ یکی از محله های شیراز که بستنی فروشی و فالوده فروشی های معروفی دارد ، محله پشت ارگ است . در میان این فالوده فروشان ، فالوده و بستنی شکرریز معروف ترین فالوده و بستنی فروشی محله پشت ارگ است . این فالوده و بستنی فروشی محبوب در سال 1335 تاسیس شد که به عنوان قدیمی ترین فالوده و بستنی فروشی شیراز شناخته می شود .
ساعات بازدید از ارگ کریم خان زند
ساعت بازدید ارگ کریم خان زند در 6 ماه اول سال از 8:30 صبح تا 21 شب و در 6 ماه دوم سال 7:30 صبح تا 20:30 شب است .
شماره تماس ارگ کریم خان زند : 07132247648
سوالات متداول در مورد ارگ کریم خان زند
ارگ کریم خان زند کجاست ؟
ارگ کریم خان زند در استان فارس ، شیراز ، ابتدای خیابان کریم خان زند ، نبش میدان شهرداری قرار دارد .
چه بخش هایی در ارگ کریم خان زند وجود دارد ؟
ارگ کریم خان زند از بخش های مختلفی مانند بخش مسکونی ، بخش نظامی ، شاه نشین ، حمام ارگ ، اتاق ها ، حیاط خلوط ارگ و… تشکیل شده است .
ارگ کریم خان زند از چه نظر اهمیت بالایی برخوردار است ؟
ارگ کریم خان زند از نظر تاریخ ، معماری ، فرهنگ و هویت ، از اهمیت بالایی برخوردار است .
بازدید از ارگ کریم خان زند چه قدر زمان می برد ؟
بازدید از ارگ کریم خان زند حدود 2 تا 3 ساعت زمان می برد .
آیا ارگ کریم خان زند در میراث ملی به ثبت رسیده است ؟
بله – ارگ کریم خان زند ، در سال 1351 در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است .
سلام خسته نباشید معماری ارگ کریم خان واقعا زیبا هست و من خیلی لذت بردم و در آخر تشکر میکنم از شما به خاطر مقاله خوبتون
باسلام . ممنون از نظر شما دوست عزیز