کلیسا مسروپ مقدس از آن دسته بناهایی است که در میان شلوغی اطراف حرم فضایی آرام و متفاوت را پیش چشم گردشگران قرار می دهد. این کلیسای کوچک، که نزدیک به یک قرن پیش توسط جامعه ارامنه مشهد ساخته شده، با معماری ساده اما چشم نواز ارمنی و گنبد های مخروطی خود توجه هر رهگذری را جلب می کند. قرارگیری آن در نزدیکی دیگر جاهای دیدنی مشهد موجب شده بازدید از این کلیسا به تجربه ای دلپذیر برای علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ تبدیل شود؛ جایی که سکوت و سادگی اش روایتگر بخشی کمتر دیده شده از هویت شهر است.
کلیسا مسروپ مقدس کجاست؟
کلیسا مسروپ مقدس در مشهد، خیابان شیرازی ( بالای خیابان امام رضا ) – کوچه 10 دی، جنب بیمارستان 17 شهریور قرار دارد.
آدرس دقیق کلیسای مسروپ مقدس روی نقشه
ساعت بازدید کلیسا مسروپ مشهد
ساعت دقیق بازدید کلیسای مسروپ مقدس در مشهد 8 صبح تا 13:30 ظهر است.
هزینه بازدید از کلیسا مسروپ مقدس چند است؟
ورودی برای کلیسای مسروب مقدس رایگان است و هیچ هزینه ای دریافت نمی شود.
تاریخچه کلیسا مسروپ مقدس
کلیسای مسروپ مقدس یکی از بناهای تاریخی ارامنه در شهر مشهد است. این کلیسا حدود سال های 1941 میلادی (1320 شمسی) توسط جامعه کوچک ارامنه ساکن مشهد ساخته شد. نام آن برگرفته از سنت مسروپ ماشطوتس، مخترع الفبای ارمنی است.
در زمان ساخت، ارامنه ای که برای کار و تجارت در مشهد زندگی می کردند، نیاز به فضای عبادت داشتند. بنابراین در محله ای که بعد ها به کوچه 10 دی معروف شد، این کلیسا بنا شد. سبک معماری آن ساده و بر پایه معماری ارمنی است و دو گنبد مخروطی کوچک دارد. پس از انقلاب و کاهش جمعیت ارامنه در مشهد، فعالیت مذهبی کلیسا کم شد و امروز بیشتر به عنوان اثر تاریخی ثبت شده و جاذبه گردشگری شناخته می شود. ساختمان آن چند بار مرمت شده اما همچنان ظاهر اصلی خود را تا حد زیادی حفظ کرده است.
فضا و معماری ساخت کلیسای مسروپ مقدس
کلیسا مسروپ مقدس دارای معماری ساده و الهام گرفته از سبک سنتی ارمنی است. این بنا با آجر ساخته شده و فرم کلی آن، شبیه کلیسا های کوچک ارمنی قرن های اخیر است.
در معماری این کلیسا ویژگی های زیر دیده می شود:
- گنبدهای مخروطی: کلیسا دو گنبد مخروطی کوچک دارد که از نشانه های معماری ارمنی است. روی یکی از گنبدها صلیب فلزی نصب شده.
- پلانی مستطیلی: فضای داخلی کلیسا ساده، با پلان مستطیل شکل و بدون تزئینات پرجزئیات است.
- نما و مصالح: بخش عمده ساختمان با آجر و اندودهای ساده ساخته شده و تزئینات آن به حداقل رسیده، که با سبک کلیساهای ارمنی کوچک مطابقت دارد.
- فضای داخلی آرام: داخل کلیسا نور طبیعی کمی دارد و فضا حالتی معنوی و آرام پیدا کرده. در بخش محراب، صلیب و چند نماد مذهبی ارمنی قرار دارد.
- حیاط کوچک: اطراف کلیسا حیاطی کوچک و محصور وجود دارد که ورودی اصلی از داخل این محوطه انجام می شود.
در کلیسای مسروپ مقدس مشهد چه اشیا هایی نگهداری می شود؟
در کلیسای مسروپ مقدس مشهد، به دلیل کوچک بودن جامعه ارامنه و کاهش فعالیت مذهبی در سال های اخیر تعداد اشیای مذهبی زیاد نیست اما چند مورد مهم معمولا در این کلیسا نگهداری می شود. اشیای موجود در کلیسای مسروپ مقدس:
- صلیب های مذهبی ارمنی: در بخش محراب و فضای داخلی چند صلیب فلزی و چوبی وجود دارد که برای مراسم مذهبی استفاده می شده.
- شمایل نگاره ها (آیکون ها) : تعدادی تصویر مذهبی از قدیسان ارمنی و صحنه های مذهبی مسیحیت در داخل کلیسا نصب است.
- میز محراب و وسایل مربوط به عبادت: شامل جام، شمعدان، بخوردان و وسایل ساده مخصوص برگزاری مراسم مذهبی.
- کتاب‌های مقدس قدیمی: برخی نسخه های انجیل و کتاب های دعا به زبان ارمنی، که معمولا در داخل محراب یا اتاقک جانبی نگهداری می‌شود.
- پارچه‌ها و پوشش‌های مذهبی: محراب و میزهای کوچک معمولا با پارچه های تزیینی ارمنی پوشیده شده است.
جاذبه های گردشگری نزدیک کلیسا مسروپ مقدس مشهد
در نزدیکی کلیسای مسروپ مقدس مشهد که در خیابان شیرازی، کوچه 10 دی قرار دارد، چندین جاذبه گردشگری مهم وجود دارد که بازدید از آن ها برای گردشگران بسیار آسان است. مهم ترین آن ها عبارت اند از:
موزه آستان قدس رضوی
موزه آستان قدس رضوی یکی از ارزشمند ترین مجموعه های فرهنگی ایران است که در داخل حرم امام رضا قرار دارد. این موزه در چند ساختمان مختلف شکل گرفته و آثار بسیار متنوعی از قرآن های خطی و نسخه های نفیس گرفته تا اشیای تاریخی، سکه ها، ظروف باستانی و فرش های قدیمی را در خود جای داده است. بسیاری از این آثار توسط پادشاهان، بزرگان و شخصیت های مختلف به آستان قدس اهدا شده اند و امروز در شرایط استاندارد نگهداری می شوند.
آدرس دقیق موزه آستان قدس رضوی روی نقشه
بازار رضا
بازار رضا یکی از معروف ترین بازارهای سنتی مشهد است که در نزدیکی حرم امام رضا(ع) قرار دارد و مناسب مسافران و زائرانی است که تور مشهد را رزرو کردند و به این شهر می آیند. این بازار در دهه 50 ساخته شده و معماری آن با الهام از بازارهای قدیمی ایرانی طراحی شده است، دو طبقه دارد و طول آن حدود یک کیلومتر است. در طبقه اول بیشتر مغازه ها به فروش سوغات مشهد مانند زعفران، زرشک، خشکبار، مهر و تسبیح، عطریات و ادویه اختصاص دارد.
در طبقه دوم نیز کارگاه های کوچک صنایع دستی مثل فیروزه کوبی، انگشتر فروشی و گلدوزی دیده می شود. فضای بازار حال و‌هوای سنتی دارد و یکی از بهترین جا ها برای خرید سوغات و آشنایی با فرهنگ محلی مشهد محسوب می شود.
خانه تاریخی داروغه
خانه تاریخی داروغه یکی از زیبا ترین خانه های قاجاری مشهد است که در بافت قدیمی شهر و نزدیک حرم امام رضا(ع) قرار دارد. این خانه در اواخر دوره قاجار توسط آخرین داروغه مشهد (رئیس نظمیه یا پلیس آن زمان) ساخته شد و یکی از نخستین خانه های مشهد است که تحت تاثیر معماری روسی طراحی شده.
فضای خانه شامل چند حیاط، اتاق های تو در تو، ارسی های چوبی، طاق نمای گچ بری و حوض خانه ای زیباست. یکی از جذاب ترین بخش های خانه، سرداب و اتاق های زیرزمینی آن است که برای روزهای گرم مشهد ساخته شده اند. معماری تلفیقی ایرانی – روسی، حیاط مرکزی و تزئینات ظریف باعث شده این بنا به یکی از دیدنی ترین خانه های تاریخی مشهد تبدیل شود.
آدرس دقیق خانه تاریخی داروغه روی نقشه
خانه تاریخی توکلی
خانه تاریخی توکلی یکی از خانه های ارزشمند دوره قاجار در مشهد است که در نزدیکی حرم امام رضا و در بافت قدیمی شهر قرار دارد. این خانه حدود 150 سال قدمت دارد و توسط حاج حسین توکلی، یکی از تاجران شناخته شده مشهد ساخته شده است. معماری آن کاملا سنتی و بر اساس الگوی خانه های قاجاری با حیاط مرکزی شکل گرفته است.
ویژگی های شاخص این خانه، ایوان های ستون دار، پنجره های ارسی چوبی با شیشه های رنگی، گچ بری های ظریف و اتاق های سه دری و پنج دری است که فضای بسیار دلنشینی ایجاد کرده اند. حوض وسط حیاط و انعکاس رنگ شیشه ها نیز جلوه ای خاص به خانه می بخشد.
خانه توکلی پس از سال ها فرسودگی مرمت شده و اکنون به عنوان یک بنای تاریخی برای بازدید عموم باز است. این خانه علاوه بر ارزش معماری، فرصتی خوب برای شناخت سبک زندگی طبقه مرفه در مشهد دوره قاجار به شمار می‌آید.
مسجد گوهرشاد
مسجد گوهرشاد یکی از معروف ترین مساجد تاریخی ایران است که در مجموعه حرم امام رضا و در ضلع جنوبی آن قرار دارد. این مسجد در دوره تیموری و به دستور بانو گوهرشاد بیگم، همسر شاهرخ تیموری، در اوایل قرن نهم هجری ساخته شد و معماری آن نمونه ای درخشان از هنر اسلامی و ایرانی است.
ساخت مسجد حدود سال 821 هجری قمری به پایان رسید. بنای مسجد با کاشی کاری های زیبا، کتیبه های خط ثلث، گنبد بزرگ فیروزه ای و ایوان های بلند شناخته می شود. محراب بسیار ظریف، منبر مرمرین و شبستان های وسیع از بخش های چشم گیر آن هستند. این مسجد علاوه بر اهمیت مذهبی، از نظر تاریخی و هنری نیز جایگاهی ویژه دارد و یکی از نماد های اصلی معماری تیموری در ایران به شمار می آید.
آدرس دقیق مسجد گوهرشاد روی نقشه
پارک و باغ ملی مشهد
مسجد گوهرشاد یکی از باشکوه ترین و معروف ترین مساجد تاریخی ایران است که در حرم امام رضا و در ضلع جنوبی آن قرار دارد. این مسجد در دوره تیموری و به دستور بانو گوهرشاد بیگم، همسر شاهرخ تیموری، در اوایل قرن نهم هجری ساخته شد و معماری آن نمونه ای درخشان از هنر اسلامی و ایرانی است.
ساخت مسجد حدود سال 821 هجری قمری به پایان رسید. بنای مسجد با کاشی کاری های زیبا، کتیبه های خط ثلث، گنبد بزرگ فیروزه ای و ایوان های بلند شناخته می شود. محراب بسیار ظریف، منبر مرمرین و شبستان های وسیع از بخش های چشم گیر آن هستند. این مسجد علاوه بر اهمیت مذهبی، از نظر تاریخی و هنری نیز جایگاهی ویژه دارد و یکی از نماد های اصلی معماری تیموری در ایران به شمار می‌آید.
آدرس دقیق پارک و باغ ملی روی نقشه
مسیر دسترسی به کلیسای مسروپ مقدس
مسافرانی که بلیط هواپیما مشهد را رزرو کردند، مسیر دسترسی به کلیسای مسروپ مقدس مشهد از طریق مترو، اتوبوس و خودروی شخصی امکان پذیر است که در ادامه این مسیر های دسترسی را توضیح می دهیم.
مسیر دسترسی به کلیسای مسروپ مقدس با خودروی شخصی
برای رسیدن به کلیسای مسروپ مقدس با خودروی شخصی کافی است خود را به خیابان شیرازی ( بالای خیابان امام رضا ) برسانید. در ادامه وارد کوچه 10 دی شوید که کلیسا در همان کوچه و در کنار بیمارستان 17 شهریور قرار دارد. مسیر از سمت میدان شهدا، میدان بیت المقدس یا بلوار وحدت نیز به راحتی به خیابان شیرازی می رسد و امکان پارک خودرو در اطراف کوچه یا خیابان اصلی وجود دارد.
مسیر دسترسی به کلیسای مسروپ مقدس با مترو
برای رسیدن به کلیسای مسروپ مقدس با مترو مشهد، راحت ترین مسیر استفاده از خط 2 مترو است. نزدیک ترین ایستگاه به کلیسا، ایستگاه شهدا است. پس از پیاده شدن در این ایستگاه، باید به سمت خیابان شهدا حرکت کنید و سپس از مسیر خیابان امام خمینی یا خیابان شیرازی خود را به کوچه 10 دی برسانید. فاصله ایستگاه شهدا تا کلیسا با تاکسی یا پیاده روی کوتاه قابل دسترسی است.
مسیر دسترسی به کلیسای مسروپ مقدس با اتوبوس
برای رسیدن به کلیسای مسروپ مقدس با اتوبوس، کافی است از خطوطی استفاده کنید که به خیابان شیرازی یا محدوده نزدیک حرم می رسند. بسیاری از اتوبوس هایی که در مسیر پایانه امام رضا، میدان شهدا، چهارراه شهدا و خیابان امام خمینی تردد می کنند، دسترسی بسیار آسانی به خیابان شیرازی دارند. پس از پیاده شدن در یکی از ایستگاه های نزدیک خیابان شیرازی، تنها با چند دقیقه پیاده روی می توانید وارد کوچه 10 دی شوید که کلیسا در همان کوچه قرار دارد.
چند خط اتوبوس که می توانند برای دسترسی به کلیسای مسروپ مقدس مشهد ( نزدیک خیابان شیرازی) مفید باشند، عبارت اند از:
- خط 50 که طبق دفترچه خطوط از چهارراه شهدا عبور می کند.
- خط 12 نیز یکی از گزینه هاست.
- همچنین BRT خط 831 مسیرش از بلوار شیرازی می گذرد.
امکانات کلیسای مسروپ مقدس
امکانات کلیسای مسروپ مقدس مشهد به دلیل کوچک بودن و کم فعال بودن آن نسبت به بسیاری از عبادتگاه ها محدود است، اما همچنان چند امکان پایه برای بازدید کنندگان وجود دارد. این امکانات شامل موارد زیر می شود:
- حیاط و فضای باز کوچک: که برای ورود و خروج و کمی استراحت مناسب است.
- محوطه داخلی ساده و آرام : شامل محراب، نیمکت ها و فضای عبادت.
چه کسی سرپرستی کلیسای مسروپ مقدس را بر عهده دارد؟
هم اکنون کلیسای مسروپ مقدس با مدیریت شورای خلیفه گری تهران – شمال اداره می شود.
