خانه پروین اعتصامی تبریز: خالق شعر مناظره

پروین اعتصامی بانوی شعر ایران که نام و آوازه اش به گوش تمام ایرانیان و جهانیان رسیده و کمتر کسی هست که او را نشناسد در کودکی در این خانه زندگی میکرد. این جا خانه پدری پروین اعتصامی است، خانه ای که نبوغ و خلاقیت پروین در آن پرورش یافت و از همان کودکی نشان داد که میتواند تحولی در شعر فارسی پدید آورد. با وارد شدن به خانه از وسعت حیاط خیال های شاعرانه به سرتان میزند و هوس زندگی در آن دوران را میکنید. آجرکاری های خانه و تندیس شاعران در گوشه گوشه حیاط، ادبیات فاخر فارسی را به رخ بیننده اش میکشد .

خانه پروین اعتصامی کجاست؟

خانه پروین اعتصامی در محله ششگلان واقع شده. در مقاله جاهای دیدنی تبریز هم اشاره کردیم این محله یکی از جاهای قدیمی شهر تبریز است که اگر کمی وقت بگذارید و در آن گشت و گزار کنید با خانه های تاریخی زیادی رو به رو میشوید.

آدرس خانه پروین اعتصامی :  تبریز، خیابان عباسی، جنب مسجد میرآقا، کوچه‌ ساوجبلاغی، پلاک 6

تاریخچه خانه پروین اعتصامی

پروین اعتصامی در سال 1285 در تبریز به دنیا آمد و تا 7 سالگی با خانواده در تبریز زندگی کردند. در 7 سالگی اش خانواده اعتصامی به تهران مهاجرت کردند.

خانه پروین اعتصامی در تبریز

خانه ای که در تبریز قرار دارد همان خانه ی کودکی پروین اعتصامی است. این خانه در دوران پهلوی اول در سال های 1285 تا 1290 ساخته شده و بعد ها در سال 1385 توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و مرمت شد و حالا میتوانید از بخش های مختلف خانه دیدن کنید و بیشتر با حال و هوای بانوی شاعر آشنا شوید. البته شاید دوست داشته باشید بدانید که قسمتی از این خانه در دوران قاجاریه ساخته شده بود اما از بین رفت و تنها ساختمان پهلوی باقی مانده.

معماری طبقه اول خانه پروین اعتصامی در تبریز

 طبقه اول خانه که آثار پروین اعتصامی در آن نگهداری میشود شامل دو اتاق و یک سالن بزرگ است که از سمت شرق و غرب ورودی دارد و به حیاط دید کامل میدهد. در قسمت های مختلف خانه و حیاط خانه تندیس پروین و دیگر شاعران مانند شهریار و واعظ شوشتری و خاقانی دیده میشود. روی دیوار های حیاط عکس های شاعران و افراد برجسته تاریخ تبریز به چشم میخورد.

حمام، آشپزخانه، اندرونی ( بخشی از خانه که در زمان های گذشته مخصوص خانم ها و مهمان های خانم بود و برای حفظ حریم شخصی خانواده ساخته میشد و گاهی راه پله ای جدا از حیاط یا زیرزمین داشت ) و بیرونی ( بخشی از خانه که متعلق به آقایان و مهمان های آقا بود و همچنین جلسات کاری و خصوصی در این بخش از خانه انجام میشد و دسترسی به بخش اندرونی کمتر بود که باعث حفظ آرامش و جدا شدن جلسات کاری از خانه میشد )در این طبقه قرار دارند.

معماری طبقه دوم خانه پروین اعتصامی

 این خانه دو بهار خواب دارد و در طبقه بالایی خانه سه اتاق ساخته شده که یکی از اتاق ها به آب انبار راه دارد و در اتاق دیگر تنور نان پزی ساخته اند.البته این تنور پس از مرمت خانه از زیر خاک ها بیرون آمد.  

معماری زیرزمین خانه پروین اعتصامی

زیرزمین خانه دارای پنج اتاق گهواره ای و یک حوض خانه با سقف کلیل آذری است و همان طور که پیداست از زیرزمین خانه برای شب نشینی های تابستانه استفاده میکردند. کنار حوض خانه خوردن یک چای در هوای مطلوب میچسبد.

سادگی در خانه و دیوارهای آجری که نمایی دور از تجملات را نشان میدهد، وسایل و لباس های ساده، همگی و همگی نشان میدهند رشد کردن در این محیط اثرش را بر شعرهای بی آلایش پروین گذاشته.

خانه پروین اعتصامی در تهران

از 7 سالگی پروین، پس از مهاجرت به تهران،پدر پروین خانه ای خیلی بزرگ خرید و برای همین سال ها بعد، برادر پروین با دیوار کشیدن در دو بخش حیاط، عمارت را به سه خانه کوچکتر تبدیل کرد و هر قسمت را به یک خانواده فروخت. تنها یک قسمت از این خانه ی بزرگ به سبک قدیمی خود باقیمانده و آن هم به خاطر دختران خانواده ی آداب (خریدار) بود که تلاش در حفظ سبک قدیمی اش داشتند. این قسمت از خانه همان محل عروسی پروین بوده و اتاق نوجوانی پروین قابل بازدید است. گفتنی است که این خانه در منطقه سرچشمه تهران قرار دارد.

در خانه پروین اعتصامی در تبریز چه وسایلی دیده میشود؟

در اتاق های خانه وسایل پروین دیده میشوند. بر روی دیوار اتاق ها شعر هایی از پروین و نامه های اداری و حتی نامه ی تدفین پروین اعتصامی که توسط فرماندار قم صادر شده وجود دارد، در محفظه های شیشه ای وسایل شخصی پروین نظیر کیف سنتی و پیاله ای فیروزه ای دیده میشود.

خانه پروین اعتصامی : محل برگزاری نمایشگاه های فرهنگی

حیاط بزرگ خانه پروین اعتصامی این امکان را به میراث فرهنگی داده تا هر ساله نمایشگاه های مختلفی از جمله صنایع دستی، نقاشی، و انواع نمایشگاه های هنری را به صورت دوره ای در خانه برگزار کند. همچنین این نمایشگاه ها برای بزرگداشت پروین اعتصامی و معرفی اشعار او به شعر دوستان برگزار میشوند.

پروین اعتصامی چه کسی بود؟

رخشنده اعتصامی که همه او را به نام پروین اعتصامی میشناسیم، اولین شاعر مناظره گوی ایرانی بود که بخاطر استعدادش در شعرگویی پدرش «یوسف اعتصامی» تخلص پروین را به او داد. پروین از بچگی اش توانایی خود را در یادگیری زبان نشان داد و از پدرش زبان های انگلیسی و عربی را یاد گرفت و پدرش هم به کمک اعتبارش او را نزد دهخدا و ملک الشعرای بهار برد تا شعر سرودن را به او بیاموزند.

پدر پروین اعتصامی آنقدر روی او تاثیر داشت که پروین زندگی هنری اش را مدیون پدرش بود. وقتی پدرش از دنیا رفت، پروین تا مدتی شعر سرودن را کنار گذاشت و نتوانست چیزی بنویسد.

سبک شعر پروین

پروین از سن هشت سالگی شعر گفتن را شروع کرد و اولین کسی بود که توانست مناظره های خلاقانه میان اشیا را خلق کند. در واقع پروین اعتصامی برای مناظره گویی هایش مشهور است. سبک شعری مناظره گویی پروین از شیوه عراقی گرفته شده و سایر شعر هایش از سبک خراسانی پیروی میکند.

شعر پروین شعری زنانه است، در واقع سبک قلم او مادرانه و دلسوزانه است و برای کسانی شعر مینویسد که از زندگی در آن دوران رنج میکشیدند و ظلم زیادی را تحمل میکردند. او به کسانی که درد کشیده بودند مانند یتیمان خیلی اهمیت میداد و این در شعرهایش پیداست. شعر های پروین سیاسی است اما این شکایت ها را به گونه ای لطیف بیان کرده و مخاطب را به خود جذب میکند. بیخود نیست که او را اختر چرخ ادب مینامند. دیوان شعر پروین 606 قطعه شعر دارد.

داستان مدال لیاقت از طرف رضا شاه پهلوی چیست؟

وقتی که پروین اعتصامی بخاطر شعرهای مناظره و قصیده اش به شهرت رسیده بود و نامش بر سر زبان همه بود، رضا شاه به اون مدال درجه سه لیاقت را اهدا کرد اما پروین آن را قبول نکرد. رضا شاه از او خواست تا به ملکه و ولیعهد شعر سرودن را بیاموزد اما پروین این را هم قبول نکرد و این مسئله تاثیر منفی روی شاه داشت. هنگامی که پروین از دنیا رفت بزرگداشتی برایش برگزار نشد و بانوی شاعر در غربت به خاک سپرده شد.

ازدواج و درگذشت پروین اعتصامی

پروین در سن 28 سالگی با پسر عموی نظامی خود «فضل الله اعتصامی» ازدواج کرد که او فردی خیلی خشک بود و پروین با روحیه ی لطیف و شاعرانه اش با او نساخت و یک سال بعد از او جدا شد. متاسفانه او در سن 35 سالگی بخاطر ابتلا به حصبه از دنیا رفت. هنگامی که در روز 14 فروردین حال او رو به وخامت میرود، پزشک معالجی که خانواده اش درخواست داده بودند به خانه ی آن ها نمی آید و پروین در روز 15 فروردین سال 1320 از دنیا میرود.

 تا پیش از مرگ پروین تنها یک دیوان از او منتشر شد.چاپ دوم دیوان در حال تکمیل شدن بود که او به طور ناگهانی از دنیا رفت. مرقد پروین اعتصامی در حرم حضرت معصومه در آرامگاه خانوادگی شان است. برای بزرگداشت این بانو روز 25 اسفند یعنی روز تولدش، روز پروین اعتصامی نام گرفت.

ساعت بازدید و مسیرهای دسترسی به خانه پروین اعتصامی

ساعت بازدید از خانه پروین اعتصامی در تبریز از 9 صبح تا 5 بعد از ظهر است. ما به شما پیشنهاد میکنیم هنگامی که نمایشگاه در این خانه برگزار میشود به بازدید بروید و احتمالا بتوانید داخل خانه را هم بازدید کنید.

برای رفتن به خانه پروین اعتصامی میتوانید از خطوط اتوبوس استفاده کنید و در ایستگاه اتوبوسی که در ابتدای محل ششگلان و خیابان عباسی واقع شده پیاده شوید و تا خانه پروین اعتصامی پیاده روی کنید. همچنین میتوانید از خودروی شخصی استفاده کرده و از خیابان چایکنار به سمت کوچه پروین بروید و از خانه پروین بازدید کنید.

جاذبه های گردشگری اطراف خانه پروین اعتصامی

محله ششگلان از محله های قدیمی تبریز است که خانه پروین اعتصامی و دیگر خانه های تاریخی در آن قرار دارند. اگر سری به خانه پروین اعتصامی بزنید، میتوانید در کنارش از خانه شهریار، خانه حیدرزاده، خانه صرافلار، خانه امیرنظام گروسی، مسجد کبود و محله قدیمی بارون اواک که متعلق به ارامنه است دیدن کنید.

هتل های نزدیک به خانه پروین اعتصامی

هر کسی دوست دارد در هتلی اقامت کند که کمترین فاصله را با جاهای دیدنی تبریز داشته باشد تا با کمترین هزینه ممکن بتواند از آن ها دیدن کند و سفری کم هزینه داشته باشد. ما در این بخش لیستی از هتل های نزدیک خانه پروین اعتصامی را به همراه فاصله آن ها از خانه تهیه کردیم تا به راحتی بهترین انتخاب ممکن را داشته باشید.

• هتل کاسپین تبریز : 400 متر فاصله تا خانه
• هتل استقبال تبریز : 1.2 کیلومتر فاصله تا خانه  
• هتل گسترش تبریز : 2.3 کیلومتر فاصله تا خانه

رستوران های اطراف خانه پروین اعتصامی

غذای هر کدام از شهرهای ایران ویژگی خاص خود را دارد اما کباب های تبریز چیز دیگری است که نمیتوان از آن گذشت. بناب کبابی حیدربابا در نزدیکی خانه پروین اعتصامی قرار دارد که میتوانید در آن طعم کباب تبریزی را بچشید و فست فود های اطراف خانه شامل ساندویچ سانتلو، فست فود لکتا و فست فود رستوران سیب بلژ میشود.