خواجه ربیع مشهد؛ آرامستانی در دل تاریخ

آرامگاه خواجه ربیع، یکی از مکان های تاریخی مشهد و از جمله مکان های مذهبی مهم بعد از حرم امام رضا به شمار می رود. آرامگاه خواجه ربیع به سفارش شیخ بهایی ساخته شده‌ و قدمت بنای آن به زمان صفویان برمی‌گردد. این آرامستان در ردیف جاهای دیدنی مشهد در وسط یک باغ ساخته شده و به دلیل داشتن معماری منحصر به فرد، علاوه بر جذابیت های تاریخی دارای جاذبه های گردشگری هم هست. در این نوشته سفری نیم روزه به این بنا داریم تا بطور کامل با ویژگی های خاص آرامگاه آشنا شوید.

آدرس	خیابان مهر مادر، بلوار خواجه ربیع، خواجه ربیع
ساعت کاری	6 ماهه اول سال از ساعت 4 بامداد تا 9 شب 6 ماهه دوم سال از ساعت 5 بامداد تا 9 شب
هزینه ورودی	رایگان
شماره تماس	05137419136
مدت زمان پیشنهادی بازدید	2 الی 3 ساعت
پارکینگ	دارد

نحوه دسترسی به آرامگاه خواجه ربیع مشهد

اگر قصد دارید با اتومبیل شخصی به سمت آرامگاه خواجه ربیع مشهد بروید باید در ابتدا به سمت بزرگراه قائم حرکت کنید و سپس در انتهای بلوار خواجه ربیع گنبد فیروزه ای آرامستان را می بینید (در حدود 12 دقیقه). از طرفی محله خواجه ربیع از جمله محله های پر تردد شهر مشهد است؛ بنابراین اتوبوس های زیادی از این پایانه عبور می کنند. شما می توانید از اتوبوس های خط 32، 33، 34، 35 و 38 استفاده کنید. توجه کنید که در این محله ایستگاه مترویی وجود ندارد.

فاصله خواجه ربیع تا حرم: فاصله این آرامگاه تا حرم حدود 7 کیلومتر است و رفتن به این آرامگاه با خودرو شخصی کمتر از 30 دقیقه زمان خواهد برد.

آدرس آرامگاه خواجه ربیع مشهد

شماره خط	ابتدا	انتها	مدت زمان تقریبی
32	پایانه خواجه ربیع	پایانه غدیر	25 دقیقه
33	پایانه خواجه ربیع	پایانه شهید هاشمی نژاد	25 دقیقه
34	پایانه شهید گمنام	پایانه خواجه ربیع	18 دقیقه
35	پایانه مصلی	پایانه خواجه ربیع	22 دقیقه
38	پایانه خواجه ربیع	پایانه زکریا	28 دقیقه

خواجه ربیع کیست؟

برای شروع سفر نیم روزه لازم است تا در ابتدا با کلیت آرامگاه و شخصیت مدفن در آن آشنا شویم. در رابطه با شخصیت ربیع بن خُثَیم کوفی یا همان خواجه ربیع دو نقل قول مختلف وجود دارد که هر کدام منسوب به یک فرد خاص است اما قطعی ترین روایتی که درباره ی وی وجود دارد به شرح زیر است.

خواجه ربیع از طایفه بنی‌اسد و ساکن کوفه، از هشت زاهد نامی صدر اسلام و همچنین از اصحاب پیغمبر اسلام و نیز از سرداران سپاه حضرت علی (ع) بوده است. وی در نیمه دوم قرن اول هجری قمری از عربستان به خراسان مهاجرت کرد و در این ناحیه اقامت گزید و در نهایت در سال ۶۱ تا ۶۳ در نوغان وفات یافت. خواجه در اوایل خلافت حضرت علی (ع) امارت ری را داشته و در جنگ صفین نیز یاور حضرت علی (ع) بوده است. 

بهترین زمان برای بازدید از آرامگاه خواجه ربیع مشهد

برای بازدید از این مکان زیارتی و سیاحتی نیازی به برنامه ریزی خاصی نیست و می توانید به راحتی در تمامی فصول سال در آرامگاه آرامگاه خواجه ربیع مشهد حضور داشته باشید. البته در روزهای پنجشنبه و جمعه که افراد زیادی برای زیارت اهل قبور می روند این بنا بسیار شلوغ است. به طور کلی رایگان بودن بازدید از این جاذبه گردشگری و نزدیکی آن به مرکز شهر باعث می شود تا این گردش برای شما بسیار ارزان و آسان باشد.

5 نکته که بهتر است پیش از بازدید آرامگاه خواجه ربیع بدانید!

• آرامگاه خواجه ربیع مشهد، مکان مناسبی برای پیک نیک نیست و کاربری اصلی این مکان قبرستان است.
• در داخل آرامگاه اتاق هایی برای نذورات وجود دارد که می توانید نذرهای خود را پرداخت کنید.
• در برخی از حجره های آرامگاه، قاریان قرآن اسکان داشته و در آن زندگی می کنند.
• برای یافتن آدرس دقیق قبر افراد مشاهیر مدفن در این آرامگاه بهتر است از راهنمای آرامستان کمک بگیرید تا بتوانید تمامی قبرهای تاریخی را بازدید کنید.
• در این آرامگاه استفاده از دوربین یا تلفن همراه برای ثبت عکس موردی ندارد. البته عکاسی از مهدکودک واقع در زیر زمین باغ دوم (محل دفن نظامیان جنگ ظفار) مجاز نیست.

مروری بر تاریخچه آرامگاه خواجه ربیع مشهد

آرامستان خواجه ربیع مشهد همانند هر بنای تاریخی دیگر دارای یک پیشینه و یادآور دوره های گذشته است اگر چه در صحن و باغ های این آرامگاه، انسان های هم عصر ما نیز به خاک سپرده شده اند.

شاه عباس صفوی در اوایل قرن یازدهم قمری به توصیه شیخ بهایی، دستور احداث مقبره ای با شکوه برای خواجه را صادر کرد و اساس بنای کنونی همان بنایی است که در سال های 1026 تا 1031 ه.ق به دستور شاه عباس و با سرپرستی یکی از سادات های رضوی مشهد به نام «میرزا افلغ» ساخته شده است. این مکان در طی 14 سده گذشته همواره مورد احترام عموم مسلمین و یک زیارتگاه بوده و در حال حاضر یکی از قبرستان های مهم شهر مشهد است.

داستان قبرهای مرموز داخل آرامگاه؛ از بزرگ قاجارها تا خانه ابدی سربازان نظامی

قبرستان ها مملو از داستان های مختلف زندگی افرادی می باشند که در آنجا خفته اند. آرامگاه خواجه ربیع نیز از این قاعده مستثنی نیست و به علت قدمت تاریخی که دارد، افراد مختلف با پیشینه های تاریخی در آنجا دفن شده اند که هر کدام داستان های عجیبی دارند.

گور تاریخی فتحعلی خان قاجار؛ جد قاجاریه

در داخل اتاقک نذورات آرامگاه خواجه ربیع و زیر دیوارک چوبی این اتاق، بخشی از یک سنگ قبر کهنه به چشم می خورد که متعلق به پدر بزرگ آغا محمد خان قاجار یعنی فتحعلی خان قاجار (فردی متفاوت با فتحعلی شاه) است. او که یکی از سران ایل قاجار بود، همچون نادر قلی افشار که بعد نادر شاه شد، در خدمت سپاه شاه طهماسب صفوی بود. فتحعلی خان قاجار در آن دوره با بالا گرفتن اختلافات میان سرداران به قتل رسید و در این آرامگاه به خاک سپرده شد و پس از گذر زمان، محل دفن او در زیر یک دیوارک چوبی پنهان شده است. 

مشاهیر دفن شده در آرامگاه

آرامگاه خواجه ربیع، محل دفن بسیاری از مشاهیر و افراد سرشناس است که در طول تاریخ در این قبرستان به دست خاک سپرده شده اند. دکتر رُش بولوَن پزشک و جراح بلژیکی مشهور به پروفسور عبدالله بولون بلژیکی (مسیحی مسلمان شده) یکی از افراد مشهور آرمیده در این آرامگاه است که در سال 1334 به دنبال قراردادی با آستان قدس رضوی برای ریاست بخش جراحی بیمارستان امام رضا (ع) به مشهد آمد. او در سال 1348 در اثر عارضه قلبی جان باخت و در ضلع شرقی خواجه ربیع که به باغ اول موسوم است به خاک سپرده شد.

از طرفی در این آرامگاه، برخی دیگر از نامداران و شخصیت های مهم به خاک سپرده شده اند که در میان آن ها می توانیم به حسین خلیلی یزدی (چهره ماندگار پزشکی)، حسین امینی (شاعر)، حجت الاسلام محمد حسن راستگو (مجری پیشین برنامه ها کودک و نوجوان در تلویزیون) و شیخ احمد کافی اشاره کنیم. همچنین با راهنمایی مسئولان آرامستان می توانید سنگ قبر افراد معروف دیگر را نیز ببینید.

خانه ابدی سربازان نظامی جنگ ظفار

سلطان قابوس، پادشاه عمان تا سال های پایانی عمرش رابطه ای بسیار دوستانه با ایران داشت. زیرا بقای تاج و تختش را مدیون کمک ایرانی ها می دانست. در واقع سلطان قابوس که با شورش جدایی طلبان چپگرا رو به رو شده بود برای فیصله درگیری از محمدرضا شاه پهلوی درخواست کمک کرده بود (در حالی که هیچ یک از کشورهای عربی حاضر به کمک نشده بودند). شاه ایران به مدت سه سال با پادشاه عمان همکاری کرد و بخش عظیمی از ارتش های اعزامی ایران به جنگ ظفار در عمان از لشگر 77 خراسان و تیپ 2  قوچان بودند. زیرزمین باغ دوم آرامستان محل دفن 32 نظامی ایرانی این جنگ است.

بررسی معماری برجسته آرامگاه خواجه ربیع مشهد

 بنای آرامگاه خواجه ربیع علاوه بر ارزش تاریخی که دارد به لحاظ معماری بسیار حائز اهمیت است. این باغ مزار نمونه کاملی از معماری اصیل دوره صفوی بوده که تا به امروز باقی مانده است. بنای اصلی آرامگاه در داخل یک باغ ساخته شده که همین امر اسباب زیارت توام با سیاحت را برای زائران فراهم می سازد.

بقعه ای که مدفن خواجه ربیع است در میان درختان سرسبز باغ قرار گرفته دارای گنبدی با ارتفاع 18 متر بوده که بر روی یک بنای هشت ضلعی استوار شده است. در چهار طرف این بنا، چهار ایوان اصلی و در چهار طرف دیگر آن، هشت حجره دو طبقه طراحی شده است.

در داخل بنا، ضریح طلایی رنگ به همراه کاشی کاری های معرق با نقش های هنری و گیاهی زیبایی ترسیم شده است که طرح هایی اسلیمی دارد و رنگ های فیروزه ای، طلایی و اخرایی در این نقش ها به کار رفته است. همچنین درون بنا، دو کتیبه وجود دارد که متن آن ها توسط خوش نویس بزرگ عصر صفویه به نام علیرضا عباسی نگاشته شده است.

این بنای تاریخی در دی ماه سال 1310 به عنوان یکی از آثار ملی ایران با شماره 142 به ثبت رسیده و نقل است که بنای تاج محل هندوستان (یکی از عجایب هفت گانه جهان) با الهام از طراحی این بنا ساخته شده است.

جاذبه های دیدنی نزدیک به خواجه ربیع مشهد

شهر مشهد دارای جاذبه های گردشگری بسیار زیادی می باشد که بهتر است در زمان سفر به این شهر حتما بازدید شوند. در ادامه لیستی از مکان های نزدیک به آرامگاه را معرفی می کنیم تا بتوانید بهترین برنامه ریزی را در زمان مسافرت خود داشته باشید.

الماس شرق مشهد

شاخص ترین جاذبه در نزدیکی آرامگاه خواجه ربیع الماس شرق مشهد است. این مجموعه تجاری تفریحی یکی از پر طرفدارترین مراکز خرید در مشهد بوده و وجود مغازه‌های مختلف در کنار جذابیت‌های گردشگری مانند شهربازی، آکواریوم ماهی و سینما، این مجتمع را به یک مکان بسیار مناسب برای تفریح و گردش تبدیل کرده است. دسترسی به این مجتمع تجاری با حمل و نقل عمومی به آرامگاه خواجه ربیع مشهد به راحتی امکان پذیر است.

آدرس الماس شرق مشهد	انتهای بلوار خیام شمالی،
مدت زمان تقریبی از آرامگاه تا الماس شرق مشهد	با اتومبیل: در حدود 10دقیقه
	به صورت پیاده: در حدود 40 دقیقه

شهربازی قهرمانان

دومین شهربازی بزرگ مشهد پس از شهربازی ملت، قهرمانان است. البته این شهربازی را با نام های خورشید و شهربازی خیام هم می شناسند. برای بازدید از شهربازی قهرمانان از آرامگاه خواجه ربیع می توانید از اتوبوس نیز استفاده کنید. در این مجموعه انواع وسایل بازی و امکانات مختلف برای تمام گروه های سنی فراهم شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ی این مکان دیدنی مقاله شهربازی قهرمانان مشهد را مطالعه نمایید.

آدرس شهربازی قهرمانان	میدان خیام، منطقه گردشگری سپاد، جنب مجتمع الماس شرق
مدت زمان تقریبی از آرامگاه تا شهربازی قهرمانان	با اتومبیل: 10 دقیقه
	به صورت پیاده: در حدود 46 دقیقه

پارک ساحلی آفتاب

پارک ساحلی آفتاب مشهد در انتهای بلوار خیام شمالی قرار دارد و جزو مجموعه تفریحی سپاد است. دسترسی به این پارک آبی از آرامگاه خواجه ربیع مشهد به راحتی امکان پذیر است. در پارک ساحلی آفتاب دو سالن مجزا برای بانوان و آقایان طراحی شده که هر کدام با سرسره های آبی منحصر به فرد و امکانات متعدد میزبان گردشگران هستند. اگر می خواهید یک آب تنی هیجان انگیز در این پارک آبی تجربه کنید در مقاله پارک ساحلی آفتاب مشهد با اطلاعات بازدید از آن بیشتر آشنا می شوید.

آدرس پارک ساحلی آفتاب	خیابان شیرازی، ضلع شمال غربی چهارراه شهدا
مدت زمان تقریبی از آرامگاه تا پارک ساحلی آفتاب	با اتومبیل: در حدود 10دقیقه
	به صورت پیاده: در حدود 45 دقیقه

رستوران های نزدیک به آرامگاه خواجه ربیع

شهر مشهد به دلیل جمعیت زیاد و زائر پذیری، دارای رستوران های متنوع و بسیاری زیادی است تا همه افراد بتوانند در هر ساعت از شبانه روز برای صرف غذای اصلی یا میان وعده به رستوران های مختلف مراجعه کنند. از طرفی افرادی که به دنبال غذاهای محلی می باشند در رستوران های سنتی اطراف خواجه ربیع می توانند غذای مورد نظر خود را صرف کنند.

نام رستوران	آدرس	فاصله رستوران تا آرامگاه خواجه ربیع مشهد
رستوران اکبری	خیابان خواجه ربیع 21	با اتومبیل: 5 دقیقه به صورت پیاده: 8 دقیقه
رستوران آزادی	بلوار 22 بهمن، بین امجدی و 22 بهمن پنجم	با اتومبیل: 6 دقیقه به صورت پیاده: 9 دقیقه
رستوران حاجی خوانی	خیابان شهید یوسف زاده، خواجه ربیع 27	با اتومبیل: 4 دقیقه به صورت پیاده: 3 دقیقه
فست فود خواجه ربیع	خیابان شهید یوسف زاده	با اتومبیل: 5 دقیقه به صورت پیاده: 10 دقیقه

هتل های نزدیک به آرامگاه خواجه ربیع

در نزدیکی آرامستان خواجه ربیع، هتل های 3 ستاره، 4 ستاره و 5 ستاره زیادی وجود دارد که می توانید با توجه به سلیقه خود هر کدام از آن ها را برای اقامت انتخاب کنید.

مهمانپذیر تیراژه

این مهمان پذیر در سال 97 بازسازی شده و به دلیل نزدیکی به ایستگاه راه آهن از پر طرفدارترین هتل های مشهد به حساب می آید. از طرفی این مهمان پذیر به بست شیخ طبرسی حرم مطهر بسیار نزدیک بوده و فاصله آن تا حرم مطهر برابر با 1.3 کیلومتر است.

آدرس مهمان پذیر تیراژه	بلوار شهید کامیاب، بین شهید کامیاب 8 و 10
مدت زمان تقریبی از آرامگاه تا مهمان پذیر تیراژه	با اتومبیل: در حدود 21 دقیقه

هتل دیپلمات مشهد

هتل دیپلمات مشهد دارای ساختمانی 7 طبقه همراه با رستوران و کافی شاپ می باشد که تمامی امکانات لازم مسافران را فراهم کرده است. فاصله این هتل تا حرم امام رضا کمتر از 2 کیلومتر بوده و تنها با 30 دقیقه پیاده روی میتوان به حرم دسترسی داشت.

آدرس هتل دیپلمات	بلوار شهید کامیاب، نبش شهید کامیاب 32
مدت زمان تقریبی از آرامگاه تا هتل دیپلمات	با اتومبیل: در حدود 23 دقیقه

هتل پارسیس مشهد

هتل پارسیس مشهد از جمله هتل های 5 ستاره و مجلل بوده که دارای 20 هزار مترمربع زیر بنا است. فاصله این هتل تا حرم حدودا 10 دقیقه با پیاده روی (بست شیخ طبرسی) است. هتل پارسیس مشهد یکی از بهترین های نزدیک حرم است و امکانات متعدد آن باعث رفاه بیشتر مسافران خواهد شد.

آدرس هتل پارسیس	بلوار وحدت، وحدت 7، بلوار امیرالمومنین
مدت زمان تقریبی از آرامگاه تا هتل پارسیس	با اتومبیل: در حدود 24 دقیقه

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم تا سفری نیم روزه به آرامگاه خواجه ربیع مشهد داشته باشیم و اطلاعاتی کامل از خود بنا، داستان افراد مختلف آرمیده در آرامگاه و سایر جاذبه های اطراف آن بدهیم تا بتوانید در سفر بیشترین استفاده را از زمان خود داشته باشید. امیدواریم که از خواندن این مطلب لذت برده باشید. در بخش نظرات منتظر پیشنهادات شما برای سفر بعدی می باشیم.

سوالات متداول

ادرس آرامگاه خواجه ربیع مشهد کجاست و آیا امکان بازدید از آن با مترو امکان پذیر است؟

آرامگاه خواجه ربیع مشهد در خیابان مهر مادر و بلواری به نام خواجه ربیع قرار دارد. دسترسی به این مکان با مترو امکان پذیر نیست اما می توانید راه های دیگر برای بازدید از آن را در مقاله نوشته شده مطالعه نمایید.

فاصله خواجه ربیع مشهد تا حرم چقدر است و ساعات بازدید از آن چگونه است؟

فاصله حرم از خواجه ربیع مشهد حدودا 7 کیلومتر است که طی کردن این مسیر با خودرو کمتر از 30 دقیقه زمان میبرد. ساعت کاری این مجموعه در 6 ماهه اول سال از ساعت 4 بامداد تا 9 شب و در 6 ماهه دوم سال از ساعت 5 بامداد تا 9 شب است.

امکانات آرامگاه خواجه ربیع مشهد چیست و آیا بازدید از آن شامل هزینه ورودی می شود؟

کاربری اصلی آرامگاه خواجه ربیع آرامستان است و امکانات خاصی برای تفریح یا گردش ندارد. البته این مکان دارای پارکینگ اختصاصی است و هزینه ورودی هم ندارد.