موزه های آستان قدس رضوی؛ گنجینه هایی ارزشمند از تاریخ

موزه های آستان قدس رضوی یک مجموعه بزرگ و ارزشمند متشکل از انواع هنر و صنایع دستی طی ده قرن گذشته است که در حرم مطهر امام رضا (ع) قرار دارد. چنانچه شما نیز راهی سفر زیارتی به سمت مشهد مقدس شدید، توصیه می کنیم حتما علاوه بر دیگر زیارت، ساعاتی را نیز به بازدید از این موزه و جاهای دیدنی حرم امام رضا اختصاص دهید. مجموعه موزه‌های آستان قدس رضوی یکی از بزرگترین و غنی ترین مجموعه‌های حال حاضر در ایران است و مهمترین اشیا تاریخی را در خود جای داده است.

آدرس موزه مرکزی، موزه فرش و موزه قرآن	حرم مطهر رضوی، صحن کوثر، ضلع شرقی
آدرس موزه مردم شناسی	در نزدیکی حرم امام رضا (ع) و خروجی ضلع غربی صحن جامع و در انتهای شهید اندرزگوی ۱۳
قیمت بلیط موزه مرکزی و موزه فرش (یک بلیط)	5000 تومان
قیمت بلیط موزه قرآن و نفایس	2000 تومان
قیمت بلیط موزه مردم شناسی	2000 تومان
ساعت کاری موزه مرکزی، فرش و قرآن	روزهای عادی: 8 الی 18 ایام نوروز و تابستان: 8 الی 20:45
ساعت کاری موزه مردم شناسی	شنبه تا چهارشنبه: 8 الی 12:30 پنج شنبه: 8 الی 11:30 روزهای تعطیل و جمعه: 8 الی 12
شماره تلفن موزه مرکزی، فرش و قرآن	05132241105
شماره تلفن موزه مردم شناسی	05132232004
وبسایت	museum.razavi.ir
مدت زمان پیشنهادی بازدید	4 الی 5 ساعت

موزه های آستان قدس رضوی کجاست؟

موزه های آستان قدس رضوی از جاهای دیدنی مشهد و شامل چندین موزه و گنجینه است. این مجموعه شامل موزه مرکزی، موزه فرش، موزه قرآن و نفایس است که در محوطه حرم امام رضا و در ضلع جنوبی حرم واقع شده اند و موزه مردم شناسی که جزو مجموعه بهم پیوسته آستان قدس نیست و خارج از حرم و در سمت راست سر درب غربی صحن رضوی واقع شده است. در ادامه نوشته به معرفی کامل موزه ها وگنجینه ها، راه های دسترسی و اطلاعات بازدید می پردازیم.

View Larger Map

موزه مرکزی؛ متشکل از 10 گنجینه گران بها

موزه مرکزی آستان قدس یک ساختمان 4 طبقه است (زیرزمین، همکف، طبقه اول و طبقه دوم) و شامل 10 زیر مجموعه می باشد. این مجموعه ها را به عنوان گنجینه معرفی نموده اند. آثار متعدد این گنجینه ها در قاب های زیبایی به نمایش گذاشته شده اند و با حال و هوای معنوی حرم پذیرای نگاه بازدیدکنندگان می باشند. در ادامه به معرفی گنجینه های موزه مرکزی می پردازیم.

1) موزه تاریخ حرم رضوی

موزه تاریخ حرم رضوی که با نام موزه تاریخ مشهد نیز شناخته می شود، به شما این فرصت را می دهد تا با تاریخ شهر مشهد و سرگذشت حرم آشنا شوید. این موزه در سال 1378 افتتاح شد تا بتواند تاریخ مشهد، پایتخت معنوی ایران، را به زیبایی به بازدیدکنندگان نشان دهد. آثار گران بهایی مانند ضریح‌های فولادی، محراب‌های طلاکوب، وسایل و ابزار آلات روشنایی و…در دو بخش متفاوت قرار داده شده اند تا سیر کاملی در تاریخ حرم مطهر امام رضا برای شما میسر باشد.

2) موزه سکه و اسکناس آستان قدس رضوی

موزه سکه و اسکناس آستان قدس رضوی گنجینه ای نفیس از سکه ها و اسکناس های تاریخی است که با تلاش و زحمت بسیار جمع آوری شده اند. هر کدام از این سکه ها مربوط به دوران خاصی هستند و قدمتی طولانی دارند. با بازدید از این موزه آستان قدس رضوی با مواردی مانند تاریخ اسکناس ها و سکه ها، واحدهای پولی و سیر تاریخی آن ها آشنا می شوید. اسکناس‌های بانک شاهنشاهی ایران، اسکناس‌های بانک ملّی ایران در دوره پهلوی اول، سری کامل اسکناس های آلمانی از اسکناس هایی هستند که در این موزه قرار دارند.

3) موزه تمبر و اقلام پستی

موزه تمبر و اقلام پستی آستان قدس رضوی را می توانید در طبقه منفی یک پیدا کنید. در این موزه مجموعه ی کاملی از تمبرها از دوره های تاریخی مختلف گردآوری شده اند. نخستین تمبر چاپ شده در جهان، تمبرهای دوران قاجار، تمبرهای دوران پهلوی و حتی ایلخانان از نمونه آثاری هستند که می توانید از آن ها بازدید کنید.

4) موزه سلاح آستان قدس رضوی

برای بازدید از گنجینه سلاح آستان قدس رضوی به طبقه دوم ساختمان بروید. در این مجموعه شاهد قدیمی ترین سلاح های سرد و گرم ایران که در جریان جنگ های تاریخی مورد استفاده قرار می گرفتند، خواهید بود. انواع تفنگ‌ها، تپانچه‌ها و سلاح های گرم قدیمی، کمان‌های ساخته شده در اواخر دوره صفوی و اوایل دوره قاجار، سپرهای چرمی از پوست کرگدن و گاومیش مربوط به دوره‌های صفوی، افشار و قاجار از دیدنی‌های این بخش هستند.

5) موزه هنرهای تجسمی؛ نمایشگاهی از هنرمندان

گنجینه هنرهای تجسمی آستان قدس رضوی در سال 1378 تاسیس شده است و یکی از برترین موزه های هنر در ایران است. این موزه در طبقه اول قرار دارد و در آن می توانید مجموعه شگفت انگیزی از آثار هنرمندان و جهان را مشاهده نمایید. گنجینه با ارزشی تابلوهای نقاشی، آثار منبت کاری، تابلوهای نفیس زنی و .. از مواردی هستند که به نمایش درآمده اند.

6) موزه صدف و آبزیان آستان قدس رضوی

گنجینه آبزیان و موزه صدف آستان قدس رضوی در طبقه اول ساختمان قرار دارد و شامل دو بخش نرم تنان و موجودات تاکسیدرمی است. در این مجموعه می توانید نمونه های با ارزشی و کمیاب از موجودات دریایی ایران را مشاهده کنید. انواع مختلف صدف و حلزون، ماهی های مختلف مانند سفره ماهی، مارماهی و کوسه ماهی در این گنجینه به نمایش عموم درآمده اند.

7) موزه مدال؛ میراث تختی

حتما به خاطر دارید که تختی، جوان پهلوان ایرانی، بسیاری از مدال ها و جوایز خود را به حرم امام رضا اهدا نموده است. پس از این حرکت شرافتمندانه بسیاری از ورزشکاران دیگر نیز مدال های خود را حرم اهدا کردند، گنجینه مدال در طبقه دوم در معرض دید بازدیدکنندگان است. از آثار این موزه می توان به مدال ها و کاپ های قهرمانی ورزشکاران ایرانی در عرصه های مختلف اشاره نمود.

8) موزه ظروف آستان قدس رضوی

برای بازدید از گنجینه و موزه ظروف آستان قدس رضوی باید به طبقه دوم مراجعه نمایید و شاهد نمایش شگفت انگیزی از اشیای تاریخی باشید. شما با حضور در این موزه می توانید از ظروف سفالی، چینی، فلزی با نقش و نگارهای مختلف که از دوره های مختلف مانند دوره قاجار به یادگار مانده اند، بازدید کنید. برخی از آثار گنجینه ظروف حاصل حفاری داخل حرم و کشف اتفاقی هستند.

9) موزه ساعت؛ سفری تاریخی

گنجینه ساعت شامل انواع ساعت های مکانیکی و آفتابی، قطب نما، ساعت آفتابی و عمودی، شاخص مثلثی و قبله نماهای متنوع است. یکی از ساعت های شگفت انگیز این مجموعه ساعت آفتابی با توپ خورشیدی است که ساعت ظهر محلی را اعلام می کند. ساختار این ساعت به گونه است که در زمان ظهر شرعی با جمع شدن نور خورشید در یک نقطه و انعکاس آن به وسیله عدسی بر توپ ساعت، باعث انفجار باروت های جمع آوری شده روی ساعت می شود و صدای آن صدای آن ظهر شرعي را اعلام می ‏كند.

10) موزه نجوم آستان قدس رضوی

بخش دیگری از موزه مرکزی شامل گنجینه عظیمی از ابزارها و اشیا مرتبط با نجوم است که در آن می توانید از انواع تلسکوپ، کره، دوربین، وسایل نجوم دریایی، دستگاه مورس و زلزله نگار و.. بازدید کنید. دو اسطرلاب مسطح و يك اسطرلاب كروي مربوط به دوره صفوی از اشیا مخصوص این موزه آستان قدس رضوی هستند.

راه های دسترسی به موزه مرکزی

سریع ترین مسیر دسترسی به موزه مرکزی از ورودی خیابان شهید نواب صفوی (پایین خیابان) با ورودی صحن کوثر است. اگر با خودرو شخصی خود به بازدید از موزه های آستان قدس می روید، پارکینگ شماره 1 نزدیک ترین پارکینگ خودرو حرم رضوی برای رسیدن به موزه ها است. اما بنا به دلایلی مانند شلوغی پارکینگ ها توصیه می شود از راه های دیگری مانند وسایل حمل و نقل عمومی به حرم بروید. از ورودی های مختلف حرم دسترسی به ایستگاه‌های اتوبوس وجود دارد:

• نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس نزدیک به موزه آستان قدس رضوی، ایستگاه اتوبوس روگذر حرم مطهر است که در خیابان آیت‌الله شیرازی، شیرازی 7 واقع شده‌ است.
• نزدیک ترین ایستگاه مترو به حرم مطهر، ایستگاه بسیج می باشد که به ورودی باب الرضا حرم منتهی می شود.

موزه فرش آستان قدس رضوی؛ گنجینه نقش باف

موزه فرش به صورت اختصاصی از سال 1390 در یک ساختمان سه طبقه مستقل به نمایش عموم درآمده است. موزه فرش، مجموعه گران بها و نفیسی از فرش های تاریخی است که با حال و هوای معنوی حرم ترکیب روح نوازی را به وجود آورده اند. این موزه را می توان جزو تخصصی ترین موزه های فرش ایران دانست. قدمت برخی از فرش های این مجموعه به 500 سال گذشته برمی گردد. با بازدید از این مجموعه می توانید از فرش های ارزشمندی همچون فرش‌های شاه عباسی، هفت شهر عشق، معراج بازدید نمایید.

راه های دسترسی به موزه فرش آستان قدس رضوی

این موزه در مجاورت ساختمان مرکزی واقع شده است و شما می توانید با خرید یک بلیط هم از موزه مرکزی و هم از موزه فرش بازدید کنید. برای دسترسی به این موزه باید به حرم و ضلع شرقی صحن کوثر بروید.

موزه قرآن و نفایس آستان قدس رضوی

موزه قرآن مشهد اولین موزه تخصصی قرآن است که به نام گنجینه قرآن و نفایس برای در معرض بازدید عموم قرار گرفته است.  مجموعه‌ای از قرآن‌های خطی با قدمت تاریخی از قرن سوم تا قرن سیزدهم هجری، همچنین مجموعه‌ای از مرقعات از دوره صفوی در این موزه گردآوری شده اند. از شاخص ترین قرآن های این مجموعه قرآن با دست خط منسوب به حضرت امام علی، قرآن با دست خط منسوب به حضرت امام رضا و قرآن به خط اختراعی بابری اشاره نمود.

از سال 1390 موزه قرآن گسترش بیشتری پیدا کرد و تالاری به نمایش ابزار کتابت مانند مرکب دان و دوات های گوناگون، چاقوی قلم تراش، قیچی فولادی، قاشق تحریر، جلد ها و قلمدان های فولاد از دوره های مختلف، اختصاص داده شده است. بزرگ ترین تابلو نقاشی رنگ و روغن با سبک قهوه‌خانه‌ای به ابعاد ۷*۲ متر مربوط به اوایل دوره قاجار آثار دیدنی این تالار محسوب می شود.

راه های دسترسی به موزه قرآن و نفایس آستان قدس رضوی

موزه قرآن و نفایس آستان قدس رضوی در یک ساختمان مجزا اما در مجاورت ساختمان موزه مرکزی قرار دارد. شما می توانید با تهیه یک بلیط به صورت جداگانه از موزه قرآن و نفایس بازدید کنید.

گنجینه آثار اهدایی مقام معظم رهبری

یکی از بزرگترین وقف کننده های موزه آستان قدس رضوی، مقام معظم رهبری است که حدود دوهزار شی نفیس مانند فرش های دست باف، انواع تابلوهای نقاشی، معرق و منبت کاری، انواع سکه و مدال و بیش از هفت هزار نسخه خطی به آستان قدس اهدا نموده است. برخی از مهمترین آثار اهدایی ایشان شامل بقایای پرچم مبارزات عشایر خوزستان علیه انگلستان،  تابلو بزرگ معرق عصر عاشورا و همچنین مجموعه عصاها هستند.

راه های دسترسی به گنجینه اهدایی مقام معظم رهبری

گنجینه آثار اهدایی رهبر در ساختمان قرآن و نفایس قرار دارد و برای بازدید از آن نیازی به تهیه بلیط به صورت جداگانه نیست و با ورود به ساختمان موزه قرآن میتوانید این مجموعه را تماشا کنید.

تالار اهدایی استاد فرشچیان

استاد محمود فرشچیان 15 تابلو از آثار مملو از شگفتی خود را به مجموعه موزه های آستان قدس اهدا کرده است که هم اکنون آن ها در تالار مخصوصی در معرض دید بازدید کنندگان قرار گرفتند. این تابلوها شامل پنجمین روز آفرینش، عصر عاشورا، یتیم نوازی، یارب و .. هستند.

راه های دسترسی به تالار اهدایی استاد فرشچیان

تالار اهدایی استاد فرشچیان نیز در ساختمان قرآن و نفایس واقع شده است و با ورود به این ساختمان می توانید به بازدید از این تالار زیبا بپردازید. برای ورود به این مجموعه نیازی به پرداخت هزینه مجدد ندارید.

موزه مردم شناسی مهدی قلی بیگ

قدمت موزه مردم شناسی مهدی قلی بیگ به دوران صفویه باز می گردد و از بناهای ارزشمند شهر مشهد می باشد. با توجه به این موضوع این حمام تاریخی هم اکنون با عنوان موزه مردم شناسی آستان قدس رضوی در معرض بازدید گردشگران قرار گرفته است. آثاری که در این موزه به نمایش درآمده شامل پوشاک سنتی اقوام مختلف، منسوجات حمام، لوازم آرایش، لوازم حمام، وسایل مورد استفاده در گرم‌خانه، لوازم روشنایی، ظروف فلزی و تصاویری از مشاغل سنتی و نقاشی‌های رنگ روغن به سبک قهوه‌خانه‌ای است.

راه های دسترسی به موزه مردم شناسی مهدی قلی بیگ

موزه مردم شناسی آستان قدس رضوی نزدیکی حرم امام رضا (ع) و خروجی ضلع غربی صحن جامع و در انتهای شهید اندرزگوی 13 قرار دارد و کوتاه ترین راه برای رسیدن به آن ورودی باب الجواد است. البته می توانید پس از بازدید از سایر مجموعه، از داخل حرم به حمام تاریخی مهدی قلی بیگ بروید. در این صورت باید خودتان را به ورودی باب الجواد برسانید و از حرم خارج شوید. در خیابان اندرزگو 13، موزه مهدی قلی بیگ واقع شده است.

View Larger Map

موزه دیجیتال آستان قدس رضوی

وبسایت موزه های آستان قدس رضوی طی اقدامی جالب، امکان بازدید مجازی از برخی از تالار ها و گنجینه ها را فراهم کرده است. در حال حاضر تالار اهدایی استاد فرشچیان، آثار اهدایی مقام معظم رهبری، نسخ خطی قرآن و موزه فرش برای تور مجازی در وبسایت قرار داده شده اند. کیفیت تصاویر و نحوه بازدید مجازی بسیار قابل توجه است و پیشنهاد می شود حتما سری به این موزه دیجیتال آستان قدس رضوی بزنید. بازدید مجازی رایگان است و هزینه ای برای شما نخواهد داشت.

بهترین زمان بازدید از موزه های آستان قدس رضوی

بهترین زمان بازدید از موزه ها به زمان سفر شما دارد. طبیعتا در ایام نوروز و روزهای تعطیل مشهد میزبان مسافران زیادی است و ممکن است در موزه ها نیز با ازدحام جمعیت و شلوغی رو به رو شوید. در این صورت ساعات 8 الی 10 و 13 الی 15، زمان های بهتری نسب به دیگر ساعات روز هستند.

6 نکته مهم که قبل از بازدید از موزه های آستان قدس رضوی باید بدانید

• عکاسی در موزه های آستان قدس با تلفن همراه به شرط عدم استفاده از فلش مجاز است اما برای عکاسی یا فیلم داری حرفه ای باید مجوزهای لازم از ارگان های مربوطه اخذ شود.
• در حین بازدید با مراجعه به مامورین مراقب یا راهنمای هر بخش می توانید بروشور مربوط به هر گنجینه را دریافت کرده و از اطلاعات بیشتر استفاده کنید.
• در حال حاضر امکان خرید بلیط آنلاین وجود ندارد و برای تهیه بلیط هر موزه کافی است به باجه فروش در ورودی هر موزه مراجعه کنید.
• موزه های آستان قدس رضوی بسیار گسترده هستند و بسته به علاقه خود زمان مناسبی را برای بازدید از هرکدام درنظر بگیرید.
• زائران گرامی توجه نمایند که مجموعه موزه ها در داخل حرم قرار دارند و ورود چمدان و برخی از وسایل به حرم ممنوع است و قبل از ورود خود به حرم، این گونه وسایل را به امانات تحویل دهید.
• در داخل موزه آستان قدس رضوی مکان خاصی برای مراقب از فرزند شما وجود ندارد و قبل از تهیه بلیط می توانید کودک خردسال خود را به مکان های نگهداری از کودکان حرم به نام کبوترانه ببرید.

تاریخچه موزه آستان قدس رضوی

داستان احداث موزه آستان قدس به زمانی بر می گردد که زائران و مسافران از شهرهای دیگر به حرم می آمدند و هدایا و نذورات زیادی به حرم اهدا می شد. این اشیا با ارزش و گران قیمت در داخل حرم و در محلی به نام خزانه نگهداری می شدند. اما پس از مدتی با افزایش حجم این نذورات بنای ساخت مکانی اختصاصی جهت نگه داری آن ها گذاشته شد. نقشه بنای موزه حرم توسط مهندسین طرح ریزی و پس از آن در سه طبقه، یک طبقه زیرزمین و دو طبقه فوقانی به مساحت ۱۰۳۴ مترمربع ساخته و در سال ۱۳۲۴ شمسی افتتاح شد. با گذر زمان بخش ها و تالارهای مختلفی به موزه اصلی افزوده شدند.

شما نیز چنانچه بازدیدی از موزه های آستان قدس رضوی داشتید یا اطلاعاتی درباره آن دارید که در این مطلب ذکر نشده است، لطفا تجربه بازدید و نقطه نظرات خود را با ما و سایر افراد به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

موزه های آستان قدس رضوی کجای حرم هستند؟

موزه های مرکزی، فرش، قرآن و نفایس در ضلع شرقی صحن کوثر قرار دارند و برای بازدید از آن ها باید وارد حرم شوید. اما موزه مردم شناسی مهدی قلی بیگ در سمت راست سر درب غربی صحن رضوی حرم واقع شده است.

قیمت بلیط موزه حرم امام رضا در سال 1402 چقدر است؟

قیمت بلیط موزه مرکزی و موزه فرش ( یک بلیط) 5000 تومان برای هم وطنان ایرانی و 30000 تومان برای گردشگران خارجی در نظر گرفته شده است. هزینه بازدید از موزه قرآن و نفایس برای تمامی بازدید کنندگان 2000 تومان و هزینه ورودی موزه مردم شناسی نیز 2000 تومان است.

چه روزهایی میتوان از موزه های آستان قدس رضوی بازدید کرد و ساعت کاری آن چگونه است؟

موزه مرکزی، موزه فرش و موزه قرآن همه روزه بجز 1و 13 فروردین، ایام شهادت امام علی (ع) و عاشورا در دسترس بازدید کنندگان قرار گرفته و ساعت کاری آن نیز از 8 الی 18 است. در ایام نوروز و تابستان تا ساعت 8:45 نیز امکان بازدید وجود دارد. ساعت کاری موزه مردم شناسی از ساعت 8 الی 13: 15 است.

نزدیک ترین پارکینگ خودرو به موزه های آستان قدس رضوی کدام است؟

نزدیک ترین پارکینگ خودرو به موزه مرکزی، فرش و قرآن پارکینگ شماره 1 حرم است. اما موزه مردم شناسی در خیابان اندرزگو واقع شده است و پارکینگ روباز کسری در اندرزگو 1 و با ظرفیت 60 نزدیک ترین پارکینگ به آن است.